De verklaring van behoud: de deadline van 31 augustus 2019 nadert
De hervorming van het nieuwe erfrecht wijzigde de manier waarop bij overlijden gedane schenkingen in rekening worden gebracht en gewaardeerd. De nieuwe waarderingsregels worden bij ieder overlijden vanaf 1 september 2018 toegepast en kunnen onverwachte gevolgen hebben voor de vroegere successieplanning. Via het afleggen van een zgn. “verklaring van behoud” kan er blijvend worden geopteerd voor de toepassing van de oude waarderingsregels.
Een korte toelichting.
- Nieuwe waarderingsregels van schenkingen
Als erfgenamen schenkingen hebben verkregen als voorschot op hun erfdeel moeten deze worden ingebracht in de nalatenschap van de overledene. Vervolgens wordt de waarde van deze geschonken goederen, samen met de nog aanwezige goederen in de nalatenschap, herverdeeld over alle erfgenamen om zo de gelijkheid tussen de erfgenamen te herstellen of te bewaren.
De nieuwe Erfwet (van toepassing op de opengevallen nalatenschappen vanaf 1 september 2018) bepaalt dat schenkingen in principe dienen te worden ingebracht op basis van de waarde op het moment van de schenking, geïndexeerd volgens de index der consumptieprijzen tot het overlijden van de schenker.
Een uitzondering op deze regel betreffen de schenkingen die hebben plaatsgevonden met een zgn. uitgestelde beschikkingsbevoegdheid, zoals schenkingen met voorbehoud van vruchtgebruik, een vervreemdingsverbod of onder last van gebruik en bewoning. Deze laatste goederen zullen worden gewaardeerd op het moment van overlijden van de schenker (of bij het eerder wegvallen van de voorwaarden die aanleiding gaven tot het ontstaan van de uitgestelde beschikkingsbevoegdheid).
- Significante impact op de overdracht van een (familiale) onderneming
Deze laatste uitzondering heeft een (vaak niet gewenste) impact op de reeds verrichtte overdrachten van aandelen van een (familiale) onderneming, die immers courant plaatsvinden met voorbehoud van vruchtgebruik.
Onder het oude erfrecht werd de waarde van zulke schenkingen vastgeklikt op het moment van de schenking en zouden de eigen inspanningen van de begiftigden na de schenking enkel aan hen toekomen bij overlijden (t.g.v. de waardering per datum van schenking).
De nieuwe erfregels hebben nu tot gevolg dat de gecreëerde meerwaarde sedert de schenking ook aan de andere erfgenamen ten goede komt. De begiftigde zal dan jarenlang hard hebben gewerkt in het familiebedrijf en bij overlijden van zijn ouders moeten vaststellen dat (niet-werkende) broer en/of zus mee genieten van de vruchten van de eigen arbeid.
- Remedie: de verklaring van behoud voor 1 september 2019
Om aan voormeld (bij hypothese) onbedoeld gevolg te verhelpen kent de verklaring van behoud haar nut. Door zo een verklaring af te leggen blijft de oude ‘vastklikregeling’ voor familiale ondernemingen, d.w.z. de waardering per datum van schenking, integraal van toepassing.
Een verklaring van behoud dient voor een notaris te worden verleden. Dit kan nog tot en met 31 augustus 2019. De keuze voor een zgn. verklaring zal van toepassing zijn op alle schenkingen gedaan voor 1 september 2018.
Wij staan u graag bij en/of onderzoeken graag welke maatregelen u inzake successie kan nemen en/of er aanpassingen nodig zijn.