Hof van Justitie verplicht registratie van arbeidstijd
Op 14 mei 2019 heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie zich uitgesproken over de vraag of en in hoeverre een werkgever verplicht is een tijdsregistratiesysteem in te voeren om de arbeidstijd van de werknemers te meten en te controleren.
Het Hof van Justitie heeft uitspraak gedaan in een zaak ingesteld in Spanje. De Spaanse wetgeving voorziet, net zoals de Belgische wetgeving, niet in een algemene verplichting voor de werkgever om een tijdsregistratiesysteem in te voeren.
Dit is, zo oordeelt het Hof nu, strijdig met het Europees recht. Volgens het Hof van Justitie leidt de afwezigheid van een tijdsregistratiesysteem er toe dat noch objectief en betrouwbaar kan worden vastgelegd hoeveel uren de werknemer heeft gewerkt en op welke tijdstippen, noch hoeveel overuren er zijn gepresteerd, en biedt de afwezigheid van de verplichting zo’n systeem in te voeren, onvoldoende bescherming voor de werknemers. De welbekende prikklok is zo’n tijdsregistratiesysteem, maar tijdsregistratie kan bijvoorbeeld uiteraard ook via een app of via een toegangsbadge.
Het Hof oordeelt bijgevolg dat lidstaten aan werkgevers de verplichting moeten opleggen om een objectief, betrouwbaar en toegankelijk systeem op te zetten waarmee de dagelijkse arbeidstijd van iedere werknemer wordt geregistreerd. De concrete vorm van dat systeem kan afhangen van de sector en specifieke kenmerken van de onderneming.
Met dit arrest lijkt het erop dat ook alle Belgische ondernemingen verplicht een tijdsregistratiesysteem zullen moeten invoeren. Op dit ogenblik is dit enkel verplicht in specifieke gevallen, zoals bij de invoering van glijdende uurroosters.
Het valt af te wachten hoe er in België zal gereageerd worden op dit arrest.
Een risico op een (strafrechtelijke of administratieve) sanctie in geval van afwezigheid van een tijdsregistratiesysteem wanneer er geen wettelijke verplichting hiertoe is, is er op dit ogenblik nog niet voor werkgevers.
Wel zal het arrest, zelfs zonder tussenkomst van de Belgische wetgever, een impact hebben op de bewijslast voor werkgevers die geen tijdsregistratiesysteem hebben bij discussies over het al dan niet presteren van overuren en het verschuldigd zijn van overloon. De werkgever zal bijgevolg een hoger risico lopen om gesanctioneerd te worden wegens de niet-naleving van de wettelijke bepalingen inzake arbeidsduur.
Wordt ongetwijfeld nog vervolgd.